geschreven door Pim KorVeiligheid een groot containerbegrip en iets wat voor eenieder anders voelt en wordt uitgelegd. Zelf ben ik elke dag bezig met veiligheid in mijn werkzaamheden en vind ik het leuk om zaken rondom veiligheid te delen met anderen. Vandaar dat ik in ‘Veilig op en naast je fiets’ elke keer een ander aspect (positie op de weg, helmen, kleding, andere weggebruikers, etc.) van veiligheid wil oppakken wat ons als wielrenners ‘raakt’. En ik hoop dat ik de lezer, jij dus, iets bewuster kan maken van wat je sterke en zwakke punten zijn.
De Helm
Tijd om de fietshelm onder de aandacht te brengen. Tegenwoordig wordt het als vreemd gezien als een wielrenner zonder helm aan helm aan het fietsen is maar het is nog niet zo lang geleden dat het standaard dragen van een helm als gewoon gezien werd. Nu als er iemand zonder helm langsfietst schudden de meeste meewarig het hoofd of er wordt zelfs wat van gezegd!
Waarom is die helm nou zo belangrijk en hoe werkt deze het beste?!
De normering voor een fietshelm
In goedgekeurde helmen is aan de binnenzijde een CE-markering aangebracht, gevolgd door het nummer van de Europese norm: EN-1078 voor volwassenen en EN-1080 voor de kinderhelm. Het verschil zit in de bevestiging van de kinband: bij een kinderhelm schiet deze los als het kind met de helm ergens achter blijft hangen. De normen van de EU zijn zeker niet de hoogste in de wereld en zouden naar boven moeten worden bijgesteld geven veel organisaties aan. Conform deze Europese normen wordt de effectiviteit van fietshelmen getest door de helm met een snelheid van ongeveer 20 km/uur op een vlakke ondergrond en ongeveer 17 km/uur op een ‘stoeprand’ ondergrond neer te laten komen. Hiermee wordt de snelheid waarmee het hoofd de (onder)grond raakt bij val van de fiets (eenzijdig ongeval) nagebootst; respectievelijk een val van een hoogte van 1,5 meter (gerelateerd aan een impactsnelheid van 20 km/uur) en 1 meter (gerelateerd aan een impactsnelheid van 17 km/uur).[1] Je kan wel nagaan dat dit niet altijd strookt met de realiteit en dat de werking van de helm afneemt bij hogere snelheden.
Hoe werkt de helm?
Het dragen van een helm voorkomt geen ongevallen, je kan nog steeds hersenletsel oplopen maar de kans erop neemt behoorlijk af met helm. Bij een val beschermt een helm het hoofd via de energie-absorberende schuimlaag die in de helm zit. Die laag wordt ingedrukt en reduceert de impact op de hersenen.. Deze schuimlaag vormt een geheel met de gladde harde buitenkant van de helm. De gladde buitenkant zorgt ervoor dat de helm weinig weerstand heeft met de grond en kan glijden, en zo nekletsel kan voorkomen. De harde buitenkant zorgt ervoor dat de klap van de val wordt verdeeld over een groter oppervlak en dat er geen scherpe voorwerpen kunnen binnendringen. Aan de binnenkant van de helm zitten kleine kussentjes die het dragen van de helm comfortabel maken. De bandjes die onder de kin sluiten, zorgen ervoor dat de helm bij een val op het hoofd blijft. Belangrijk om dit met regelmaat te controleren want de bandjes willen wel eens schuiven. De rotatie van het hoofd tijdens een botsing kan worden verminderd door een extra laag in de helm die meebeweegt (zogeheten Multi-
Directional Impact Protection Systems - MIPS) wat je steeds meer terug ziet komen in verschillende fietshelmen.[1]
Hoe draag ik mijn helm?
Voor een optimale bescherming door de helm is het belangrijk dat de helm goed past en dat hij goed op het hoofd is bevestigd en is vastgemaakt.
Figuur 1 Zet je helm goed op![2]
Hoe stel ik mijn helm af is te zien in onderstaande video.
Vervang je helm na maximaal 5 jaar
Als je valt op je helm dan is deze afgeschreven en is het tijd voor een nieuwe. Maar ook als je overeind blijft (wat ik natuurlijk van harte hoop dat het geval is) is de fietshelm na verloop van tijd aan vervanging toe, hoe mooi en dierbaar deze ook is. Fabrikanten adviseren vaak vervanging tussen de 3 en de 5 jaar. Uiteraard voor hen liefst zo snel mogelijk. Maar na 5 jaar is het algemene advies: koop een nieuwe helm.
Waarom? Door zweet, zonlicht, het weer en 'ouderdom' zijn de bindende elementen (lijm, weekmakers en andere kunststoffen) door een groot deel van hun levensduur heen. Het EPS-schuim wordt brosser, de lijm minder hard en de weekmakers minder goed. De optimale veiligheid die je in de eerste jaren hebt genoten is na deze tijd niet meer volledig te garanderen.[3]
Controleer eens hoe oud je helm is en loop na of alles op orde is!
Mocht je nu iets hebben van: joh Pim ik zou hier en hier, m.b.t. veiligheid en de wielrenner, graag meer van willen weten en meer verdieping in het onderwerp willen hebben. Stuur me dan gerust een mail, een appje of spreek me aan tijdens een rit en ik ben je graag van dienst.
Bronnen:
- [1] SWOV (2019). Fietshelmen. SWOV-factsheet, juni 2019, SWOV, Den Haag.
- [2] https://www.maakeenpuntvannul.nl/
- [3] https://www.bicycling.com/nl/onderhoud/a33659424/hoe-lang-blijft-fietshelm-goed/
